Waarom is de goudprijs zo gestegen?

Stijging van de goudprijs (2024 - 2025)

De goudprijs heeft in 2024 en 2025 record na record gebroken. Nooit eerder werd rond de $3.200 per troy ounce (31,1 gram) betaald voor het edelmetaal​. Dit is een stijging van ruim 25% in 2024 (de sterkste jaarprestatie in 14 jaar)​, gevolgd door verdere stijgingen in 2025 (halverwege maart 2025 was goud al 14% gestegen tot boven $3.000 per ounce)​. In euro’s bereikte goud tegelijk piekniveaus: begin 2025 kostte een kilo goud ruim €90.000, bijna een verdubbeling in vijf jaar tijd​, en eind april staat de goudprijs op bijna €100.000 per kilogram.
 
 Hieronder bespreken we de belangrijkste factoren achter deze uitzonderlijke prijsstijging.

Goud als veilige haven bij geopolitieke spanningen

Historisch trekt goud aan als veilige haven in tijden van crisis. De afgelopen jaren bevestigen dit beeld: de wereld wordt geconfronteerd met aanhoudende geopolitieke onzekerheid, wat beleggers richting goud drijft. Belangrijk is de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, die sinds 2022 woedt en in 2024 verder escaleerde. Vrees voor een verdere escalatie van dit conflict heeft de vraag naar veilige assets vergroot​. Daarnaast ontstond in het Midden-Oosten eind 2024 een nieuwe brandhaard met de oorlog tussen Israël en Hamas (en betrokkenheid van o.a. Libanon en Jemen)​. Deze conflicten zonder duidelijk einde in zicht versterken de onzekerheid op wereldtoneel. Goud reageerde hierop met een premie: het doorbrak in 2024 keer op keer nieuwe hoogtes juist terwijl deze geopolitieke spanningen opliepen.
 
Ook handelsspanningen en politieke risico’s droegen bij. Zo leidden protectionistische maatregelen (maatregelen die erop gericht zijn om de productie in eigen land te beschermen tegen concurrentie uit het buitenland) en importtarieven van de Verenigde Staten  tot vrees voor handelsoorlogen en economische tegenwind​. Dergelijke ontwikkelingen zetten druk op aandelenmarkten en verhogen inflatie- en recessiezorgen, waardoor beleggers een toevlucht zochten in goud als hedge​. Marktcommentatoren merkten op dat “markten een afkeer hebben van onzekerheid, en in het geval van goud leidt die onzekerheid steevast tot hogere prijzen dankzij de status van veilige haven”.
 
Kortom, van oorlogsgeweld tot handelsoorlogen en politiek gekrakeel, de onrust op het wereldtoneel in 2024/2025 heeft de aantrekkingskracht van goud als crisisverzekering versterkt. Dit is duidelijk terug te zien in de prijsstijgingen die samenvielen met momenten van toegenomen onzekerheid.

Vanaf eind 2023 gingen markten namelijk anticiperen op renteverlagingen. In de VS bereikte de Federal Reserve haar piekrente en begon in september 2024 zelfs met de eerste renteverlagingen; tegen maart 2025 was de Fed-beleidsrente al 1 procentpunt verlaagd​. Deze draai in monetair beleid - van verkrappen naar versoepelen - heeft het vooruitzicht van lagere reële rentes en een zwakkere dollar gecreëerd, wat traditioneel gunstig is voor goud​. Inderdaad raakte de dollar in 2024/2025 onder druk naarmate de rentevooruitzichten daalden​, en een verzwakkende dollar maakt goud goedkoper voor internationale kopers.
 
Inflatie bleef intussen boven doelstellingen hangen in veel regio’s. Hoewel de consumentenprijsinflatie in de eurozone daalde van >8% in 2022 naar rond 5,8% gemiddeld in 2023​ en tegen begin 2025 richting ~2% ging​, bleef de kerninflatie (een manier om de inflatie te meten waarbij volatiele componenten zoals voedsel- en energieprijzen uit worden gesloten) hardnekkig. In Nederland was de inflatie in 2024 bijvoorbeeld nog altijd relatief hoog, wat spaarders deed beseffen dat goud reëel waarde wist te behouden. Goud wordt vaak gezien als waardeopslag en inflatiehedge. Tijdens de inflatieschok van 2022 steeg de goudprijs ~25%, een betere prestatie dan inflatie gelinkte obligaties (TIPS) die dat jaar daalden​. Ook in 2023 liep de goudprijs op (+12% in USD) ondanks gematigde inflatie, wat wijst op aanhoudende vraag naar bescherming tegen geldontwaarding.
 
Het klimaat van dalende rentes, na hoge inflatie, is dus ideaal gebleken voor goud. De reële rente (nominale rente minus inflatie) bleef relatief laag en de verwachting van monetaire verruiming wakkerde kooplust aan. In 2024 bereikte de goudprijs dan ook 40 recordhoogtes gedurende het jaar​.

Beleggersgedrag en speculatie

Naast centrale banken stapten ook particuliere en institutionele beleggers massaal in goud. Beleggingsvraag droeg aanzienlijk bij aan de prijsstijging: in 2024 steeg de wereldwijde beleggersvraag (naar baren, munten, ETF’s, enzovoorts) met 25% tot het hoogste niveau in vier jaar​. Een belangrijk signaal was dat de goud-ETF’s – die van 2021 tot 2023 juist grote uitstroom kenden – in 2024 voor het eerst sinds jaren per saldo gelijk bleven​. Dat betekende dat de verkoopdruk vanuit financiële producten opdroogde. Sterker nog, eind 2024 en begin 2025 noteerden ETF’s zelfs hun grootste wekelijkse instromen sinds 2022​, wat aangeeft dat beleggers weer in goud stappen.
 
De marktsentiment draaide in de loop van 2024 ten gunste van goud. Analisten van grote zakenbanken spraken optimistische verwachtingen uit, mede gebaseerd op de sterke centrale bankinkopen en onzekerheid op financiële markten​. Zo voorzag Goldman Sachs een verdere klim richting $3.000 in 2025​, een niveau dat inmiddels realiteit is geworden. Dergelijke prognoses en het doorbreken van vorige recordkoersen trokken ook speculatieve beleggers aan, waardoor een zelfversterkend effect ontstond. Het aantal netto long posities op de termijnmarkt groeide en de voorraad goud in COMEX-opslag bereikte recordhoogte (40,56 miljoen ounces in maart 2025) toen handelaren massaal posities inneamen in reactie op de tarief- en politiekonzekerheid.
 
Ook traditionele vermogensbeheerders herontdekten goud. Toen aandelenkoersen onder druk kwamen en politieke risico’s onvoorspelbaar bleken, keerden met name westerse investeerders terug naar goud als “verzekering” in de portefeuille​. Beleggingshuizen wijzen erop dat een allocatie van ~5-10% in goud effectief kan diversifiëren en beschermen in tijden van marktstress​. Deze hernieuwde interesse uit alle hoeken van de markt, van kleine spaarders tot grote fondsen, heeft de vraag en prijs van goud extra opgestuwd.

Impact op de Europese en Nederlandse markt

Europa heeft de wereldwijde goudrally duidelijk meegevoeld. In euro’s bereikte de goudprijs in 2024/2025 ongekende hoogten, wat diverse gevolgen had. Beleggers in Europa zochten eveneens hun toevlucht in goud te midden van economisch gespook (energiecrisis, inflatieschok). In Duitsland, traditioneel een grote fysieke goudmarkt, bleef de vraag naar goudbaren en -munten hoog. In landen als Polen kocht zelfs de centrale bank agressief bij​. 
 
Binnen Nederland nam de belangstelling voor goud als belegging merkbaar toe. Goudhandelaren rapporteerden in de tweede helft van 2024 een stijging van 34% in de verkoop van gouden munten en baren ten opzichte van een jaar eerder. Met name in december 2024 verdubbelde de vraag naar beleggingsgoud in Nederland vergeleken met december 2023​. Tegelijkertijd maakten veel particulieren gebruik van de hoge prijzen om hun goud te verzilveren: de inkoop van goud (sieraden, gouden munten of goudbaren) door handelaren steeg in 2024 met 38% in volume, en zelfs +62% in totale waarde​. Kennelijk zagen mensen de kans schoon om winst te nemen of financiële buffers aan te leggen met behulp van het dure goud.
 
Voor de juweliersbranche had de recordprijs een dubbel effect. Enerzijds daalde de fysieke vraag naar nieuw gouden sieraden (het volume juweliersgoud aankopen zakte wereldwijd ~11% in 2024) doordat consumenten minder gewicht aan goud konden betalen. Anderzijds steeg de omzetwaarde van de verkochte sieraden juist. Men kocht kleinere hoeveelheden tegen hogere prijzen, wat resulteerde in hogere totale bestedingen in valuta. In Europa, waar goud vooral als investering en minder als traditioneel sieraad wordt gekocht, lag de nadruk vooral op die investeringsfunctie.
 
Een belangrijk lokaal aspect is de boekhoudkundige impact voor centrale banken en overheden. De Nederlandsche Bank behield in 2024 haar goudvoorraad op 612 ton (onveranderd), maar de waardestijging daarvan was enorm. Volgens het jaarverslag 2024 steeg de waarde van DNB’s goud met €12,6 miljard dat jaar​. Daarmee fungeerde het edelmetaal als stille reserve die de balans versterkte, juist terwijl DNB (net als andere centrale banken) op de reguliere portefeuille een verlies leed door de gestegen rente​. Europa-breed geldt dat centrale banken profiteerden van de hogere goudwaarde in hun reservebuffers, wat bijdraagt aan vertrouwen in de financiële soliditeit.
 
Tot slot heeft de goudhausse ook het bewustzijn vergroot van goud als strategische asset in Europa. DNB benadrukt dat haar goudvoorraad een anker van vertrouwen is voor extreme situaties​, en bijvoorbeeld de Duitse Bundesbank heeft in 2023 educatieve campagnes gevoerd over het belang van hun (zeer grote) goudreserves. Politieke discussies over repatriëring en veilige opslag van goud kregen aandacht naarmate de waarde toenam. Zo verplaatste DNB in 2023 al haar Nederlandse goud naar een hypermoderne kluis in Zeist, onder grote beveiliging​.

Conclusie

De sterke stijging van de goudprijs in 2024-2025 komt voort uit een unieke samenloop van omstandigheden. Recordaankopen door centrale banken, een wereld vol geopolitieke spanningen, veranderende rentevooruitzichten na een periode van hoge inflatie, en een hernieuwde interesse van beleggers (variërend van veiligehavenzoekers tot speculanten) hebben gezamenlijk voor een perfect klimaat gezorgd waarin het “vertrouwensanker” goud in waarde kon exploderen. 
 
Dit wordt bevestigd door de data: 2024 zag een recordvraag van bijna 5.000 ton​ en meer dan 40 all-time highs in de prijs​. Europa en Nederland varen mee op deze trend – van Poolse aankopen tot Nederlandse particulieren die goud omarmen – en ondervinden zowel de voordelen (waardevaste reserves, gezonde vraag) als de uitdagingen (hogere kosten, marktvolatiliteit) ervan. Cruciaal is dat de onderbouwing van de goudrally gestoeld is op feiten: vele betrouwbare indicatoren wijzen dezelfde richting uit, namelijk dat goud zijn rol als veilige haven en waardevast bezit in onrustige tijden meer dan waargemaakt heeft in 2024 en 2025​

Bronnen

Wereld Gold Council, International Monetary Fund, Europese Centrale Bank, De Nederlandsche Bank, Reuters, Business Insider, AD, Telegraaf, en andere financiële nieuwsmedia. Alle genoemde feiten en cijfers zijn terug te vinden in deze bronnen​ zodat een ieder de ontwikkelingen zelf kan verifiëren.
 
Disclaimer: Inkoop Edelmetaal geeft geen beleggingsadvies en dit artikel moet dan ook niet als zodanig worden beschouwd. Resultaten uit het verleden bieden geen garanties voor de toekomst.